Chăn nuôi bò sữa là một trong những ngành nông nghiệp trọng điểm của nước ta. Nhờ quy trình chăn nuôi và thu hoạch sữa đều áp dụng công nghệ tiên tiến giúp ngành Chăn nuôi bò sữa tiệm cận gần với công nghiệp hiện đại. Tuy nhiên, tổng sản lượng sữa của bò chịu ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp của điều kiện nhiệt độ không khí, ẩm độ, gió, bức xạ mặt trời,… Với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm ở nước ta, năng suất sữa không chỉ chịu ảnh hưởng bởi chất lượng thức ăn, giống bò mà còn chịu tác động bởi stress nhiệt, các ngưỡng chỉ số THI… Tìm hiểu cùng chúng tôi qua bài viết sau!

Nhiệt độ, độ ẩm làm giảm sản lượng sữa ở bò

Những điều kiện khí hậu, thời tiết lý tưởng cho sự tăng trưởng và sản xuất sữa bò bao gồm: nhiệt độ không khí từ 10–20 độ C, ẩm độ tương đối từ 55–65%, tốc độ gió trung bình khoảng 5 – 7 km/h và mức độ ánh sáng mặt trời trung bình.

Đối với bò sữa, sản lượng sữa hầu như không bị ảnh hưởng nếu nhiệt độ ở mức từ 5 đến 21 độ. Thế nhưng, nếu nhiệt độ thấp xuống dưới 5 độ C và cao hơn 21 độ C thì sản lượng sữa bắt đầu ảnh hưởng và sẽ giảm từ từ. Cho đến khi nhiệt độ cao hơn 27 độ C thì sản lượng sữa sẽ giảm rõ rệt. Như vậy, trong điều kiện khí hậu, thời tiết của vùng nhiệt đới như Việt Nam, t(nhiệt độ không khí vượt mức 25 độ C và ẩm độ tương đối vượt mức 80%) hầu như bất lợi đến khả năng sản xuất của bò sữa.

Việc sản lượng sữa chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố trên hoàn toàn là do hiện tượng Stress nhiệt ở bò. Đối với bò sữa, việc điều hòa thân nhiệt không thông qua da và hơi thở như các loại bò thường, khả năng thải nhiệt qua da hạn chế nên rất dễ bị stress khi nhiệt độ và độ ẩm môi trường cao. Từ đó khiến cho khả năng sản xuất ra sữa giảm từ hẳn.

Các giống bò sữa từ nước ngoài rất dễ bị stress nhiệt trong điều kiện khí hậu ở Việt Nam

Cần đảm bảo chỉ số THI cho bò sữa

THI là chỉ số nhiệt ẩm, THI viết tắt của Temperature – Humidity Index. Đây là con số có được do cách tính toán để xác định được khoảng vi khí hậu (trong chuồng nuôi) có thuận lợi hay bất lợi cho sức khỏe hoặc năng suất vật nuôi, nhất là trong mùa nóng. Bò sữa ở vùng Đông Nam Bộ nói chung rất dễ gặp tình trạng stress nhiệt từ nhẹ cho tới nặng.

Công thức tính như sau:

THI = td – (0.55 – 0.0055 x RH) x (td – 58)

Trong đó: 

td : Nhiệt độ x 1.8 + 32

RH: Độ ẩm

Bảng chỉ số ảnh hưởng của THI cho thấy tác động to lớn của nhiệt độ và thời tiết tới hiệu quả sản xuất sữa của bò

Stress nhiệt gây ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả chăn nuôi mà đôi khi lại bị người chăn nuôi thiếu quan tâm nhất là đối với những hộ chăn nuôi nhỏ. Ở New York, thiệt hại đối với ngành chăn nuôi do stress nhiệt gây ra là 25 triệu đô la/năm, trong đó tổn thất trên bò sữa là lớn nhất, kế đến là bò thịt, heo và gia cầm (Larry E., 2003).

Theo Johnson, 1992 cứ tăng 1 đơn vị THI thì năng suất sữa sẽ giảm 0,26 kg/ngày. Theo Đoàn Đức Vũ sau khi gặp phải stress nhiệt, nếu dùng biện pháp kỹ thuật để giảm một đơn vị THI thì cũng chỉ tăng được 0,11kg sữa/ngày. Trong điều kiện bò có sức khỏe bình thường, nếu nhiệt độ trực tràng tăng 1 độ C so với bình thường thì bò giảm 1kg sữa.

Người nông dân nên làm gì trước ảnh hưởng của thời tiết?

Điều kiện khí hậu ở nước ta, nuôi bò sữa rất dễ gặp stress nhiệt. Khi bò sữa bị stress nhiệt, năng suất sữa và sinh sản ở bò giảm. Người chăn nuôi cần quan tâm đúng mức và có những giải pháp thích hợp về giống bò, chuồng trại, chăm sóc, dinh dưỡng,.. để đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất.

Đặc biệt, ứng dụng dự báo thời tiết thời tiết hạn ngắn và hạn xa có rất nhiều lợi ích trong chăn nuôi bò sữa, hỗ trợ người nông dân và doanh nghiệp dễ dàng đưa ra rất nhiều quyết định quan trọng trong việc quản trị chỉ số THI.

Tùy theo từng dữ liệu dự báo thời tiết, người nông dân có thể ứng dụng linh hoạt trong quy trình chăn nuôi và sản xuất của mình.
  • Sử dụng dự báo ngắn hạn để lập kế hoạch ứng phó thời tiết cực đoan: Lũ lụt, hạn hán, quản lý đàn bò trong điều kiện ẩm ướt hoặc nóng bức
  • Lên lịch bổ sung thức ăn, dinh dưỡng hoặc dự trữ nguồn cung thức ăn phù hợp với điều kiện thời tiết.
  • Sử dụng dự báo khí hậu dài hạn để lên kế hoạch bảo vệ đồng cỏ chăn nuôi bò thông qua việc cải tạo đất đai, giảm nguy cơ xói mòn đất…
  • Sử dụng dự báo khí hậu theo mùa điều chỉnh thời điểm giao phối và cai sữa, hoặc di chuyển đàn bò đến vùng thức ăn dồi dào hơn 

WeatherPlus tự tin đồng hành cùng bà con ứng phó với thời tiết, lập kế hoạch cho những thay đổi có thể ảnh hưởng đến công việc chăn nuôi trước: 14 ngày, 30 ngày, 45 ngày, 90 ngày và 180 ngày, 270 ngày (9 tháng).

Với thế mạnh nền tảng cơ sở hạ tầng trạm quan trắc và công nghệ dự báo hiện đại, dự báo thời tiết tin cậy của WeatherPlus đã đồng hành cùng bà con tiếp cận và ứng dụng dễ dàng dự báo thời tiết để gia tăng sản lượng mà không cần kiến thức chuyên môn như một nhà khí tượng học. Dùng thử thời tiết dành riêng cho ngành chăn nuôi bò sữa của WeatherPlus bằng các để lại đăng ký.

    Nhận những dự báo thời tiết giá trị
    & miễn phí từ WeatherPlus

    Vui lòng chia sẻ thông tin với chúng tôi để được nhận những thông tin dự báo thời tiết sớm nhất dành cho doanh nghiệp của bạn.